نگاهی به کارکردهای پیشوند "فرو" و "فرود" در شاهنامة فردوسی
نویسنده
چکیده مقاله:
یکی از انواع تک‌واژهای وابسته، پیشوند اشتقاقی "فرو" و "فرود" است که هم در ساخت افعال پیشوندی و هم در ساختِ واژه‌هایی چون قید و صفت، کاربردهای بسیاری دارند. نگارنده در این مقاله، به بررسی کارکردهای معناشناسانة این دو پیشوند در شاهنامه و نقش آن‌ها در واژه‌سازی‌ها و واژه‌گزینی‌های فردوسی می‌پردازد. نتایج حاصل از این پژوهش، نشان می‌دهد که فردوسی، ضمن بهره‌گیری از این پیشوند مطابق آن‌چه می‌توان آن را سبک دوره‌ای نامید، کوشیده‌است تا علاوه بر نهایت بهره‌گیری از این امکان زبانی، معانی گوناگون حاصل از توانِ معناسازیِ این پیشوندها را نیز، مدّ نظر داشته‌باشد، به گونه‌ای که از مجموع تعداد واژه‌های ساخته‌شده با این پیشوندها که در فرهنگ‌های لغت ضبط شده، تقریباً نزدیک به نیمی از آن‌ها در شاهنامة فردوسی نیز به کار رفته‌است. از دیگر نتایج قابل توجّهِ این مقاله، مقایسة ابیات مربوط به سخن دقیقی در بخش پادشاهی گشتاسپ و شاهنامة فردوسی در به کارگیری این دو پیشوند با یک‌دیگر است، به این ترتیب که در مقام مقایسه، فردوسی بیش از دوبرابرِ دقیقی از پیشوند "فرو" بهره برده‌است، در حالی که دقیقی در کاربرد پیشوند "فرود" حدود چهار و نیم برابرِ فردوسی از این پیشوند، استفاده کرده‌است.
منابع مشابه
نگاهی تطبیقی به شاهنامة فردوسی و ایلیاد و ادیسه هومر
فردوسی از نامورترین حماسه سرایان دنیا و از افتخارات زبان فارسی است که در اشعار خود از تاریخ ایران باستان و اعتقادات و باورهای کهن ایرانی بهره ها جسته و اثری بزرگبا نام شاهنامه خلق کرده است. جستار حاضر، نگاهی تطبیقی به اثر جاودانة این شاعر پارسی گوی و حماسة هومر شاعر نابینای یونانی است. شاید در اولین نگاه، حماسی بودن این دو اثر نمایان تر باشد؛ اما با نگاهی عمی قتر، می توان دیدگاه برابر و متفاوت ...
متن کاملوامواژة خدیو در شاهنامة فردوسی
واژة خدیو، از وام‌واژه‌های ایرانی شرقی، در زبان فارسی، با دو معنای «شاه، سرور» و «خداوند، خدای بزرگ و یکتا» آمده است. واژة خدیو همانند واژه‌های معادل آن در دیگر زبان‌های ایرانی از واژة یونانی /auto-krator/ aύτokράτωρ به معنای «خود توانا، خود نیرومند» گرته‌برداری شده است. این واژة یونانی و شکل‌های گرته‌برداری شدة آن در زبان‌های ایرانی به حوزة مباحث سیاسی مربوط و به معنای «سرور و شاه» بوده است. ب...
متن کاملمفاهیم اسلامی و جهانی در شاهنامة فردوسی
شاهنامة فردوسی به عنوان یک اثر ادبی برتر ممکن است در بدایت امر چنین به نظر برسد که تنها یک حماسة ملی است که برای اعتلای زبان پارسی و هویت تاریخی و فرهنگی ایرانیان در برابر نفوذ فرهنگی بیگانگان سروده شده است، اما تأمل در داستان‌های شاهنامه و شخصیت‌ها و سمبل‌های آن نشان می‌دهد که افکار و ایده‌های انسانی و جهانی فردوسی فراتر از آن است که فقط به حوزه‌های یک مرز یا یک ملت محدود شود. در این مقاله سع...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 6 شماره 20
صفحات 67- 110
تاریخ انتشار 2015-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023